شکنندگی (Brittleness)1395/03/19شکنندگی عبارت است از عدم تحمل نیرویی که جسم بر اساس محاسبات می بایست تحمل کند.
شکنندگی (Brittleness) :
شکنندگی عبارت است از عدم تحمل نیرویی که جسم بر اساس محاسبات می بایست تحمل کند.
از علل شکنندگی می توان عدم خشک کردن مناسب مواد (مواد پلاستیکی به صورت ذاتی جاذب مقداری رطوبت و گاز هستند) ، طراحی نامناسب قالب ، مواد اولیه نامناسب (مواد اولیه بازیافتی) ، عدم تناسب فرآیند تزریق می باشد.
عدم خشک کردن مناسب مواد :
در صورتی که مواد پلیمری به صورت مناسب و مطابق با جداول استاندارد رطوبت گیری و خشک نشوند حین تزریق حباب های گاز و رطوبت ایجاد شده در قطعه می تواند باعث تضعیف ناحیه مورد نظر شده و شکنندگی را به دنبال داشته باشد.
طراحی نامناسب قالب :
طراحی نامناسب قالب می تواند از طرق مختلف باعث بروز شکنندگی در قطعه گردد از جمله 1- وجود لبه های تیز و فیلت نشده که باعث ایجاد تنش بین قطعه و قالب در حین جدا شدن قطعه از قالب می گردد 2- عدم در نظر گرفتن نقاط حبس هوا (نقاط حبس هوا مانند حباب های ناشی از گاز و رطوبت باعث شکنندگی می گردد)
مواد اولیه نامناسب :
در صورتی که از مواد اولیه بازیافتی استفاده شود به دلیل افت خواص پلاستیکی در اثر یک بار ذوب و مجددا آسیاب شدن ، افزایش شکنندگی قطعه امری اجتناب ناپذیر است.این مساله زمانی پر رنگ تر می شود که خلوص مواد بازیافتی نسبت به مواد اولیه کاهش یابد و این کاهش خلوص باعث عدم یکنواختی در دمای ذوب می گردد یعنی زمانی که قسمتی از مواد پلاستیکی هنوز به نقطه ی ذوب کامل نرسیده اند قسمتی از مواد نزدیک به دمای سوختن شده و تولید دود و گاز می کنند که هر دو حالت (ذوب نشدن کامل مواد و سوختن و تولید گاز) باعث افزایش شکنندگی محصول خواهند شد.از طرف دیگر افزایش ناخالصی در مواد بازیافتی می تواند باعث ایجاد فواصل بین ذرات مواد پلاستیکی شده و مانع جوش خوردن صحیح این ذرات بشوند و باعث تقویت شکنندگی قطعه شود.
عدم تناسب فرآیند تزریق :
در صورتی که فرآیند تزریق متناسب با شکل قطعه و مواد اولیه نباشد (به شرح ذیل) باعث افزایش شکنندگی قطعه خواهد شد :
1- مواد پلاستیکی بیش از اندازه گرم شوند (تولید دود و گاز می کنند و ایجاد حفره و خلل و فرج باعث شکنندگی می گردد)
2- مواد پلاستیکی به اندازه ی کافی گرم نشده باشند ( مولکول های ماده خوب به هم جوش نمی خورد و باعث شکنندگی می گردد)
3- در صورتی که دمای قالب بیش از اندازه سرد باشد از چند جهت می تواند باعث افزایش شکنندگی گردد.(مواد درون راه گاه ها به سرعت سرد می شوند و اجازه ی انتقال فشار و تراکم مناسب در قسمت های پسین را نخواهد داد – مواد درون راه گاه به سرعت سرد می شوند و نمی توانند به صورت مناسب تشکیل بلور های درشت بدهند و این امر از سختی و سایر خواص مکانیکی قطعه می کاهد – دمای مواد به سرعت کاهش یافته و مانع جوش خوردن مناسب مولکول ها می گردد.)
راه های پیشگیری :
1- دستگاه تزریق پلاستیک مناسب با شاخص CMK بالای 1.5 (دستگاهی بدون بایاس ، تمایل و ارتباط خطی و با ثبات بالا در زمینه ی حفظ فشار ، سرعت تزریق ، دمای المنت ها ، فشار و سرعت بارگیری و ....)
2- گازگیر با کیفیت ( گازگیر بدون بایاس و با ثبات در زمینه ی حفظ دمای گازگیری)
3- قالب با کیفیت و آنالیز شده ، با طراحی مناسب سیستم راه گاهی و برخوردار از شیارهای خروج گاز و همچنین برخورداری از استاندارد های فیلت لبه ها
4- پیاده سازی سیستم استاندارد کیفیت که پیش نیاز آن بازرسی تمامی اقلام ورودی ، شرایط تولید و محصولات خروجی می باشد.
5- استفاده از مواد اولیه با کیفیت و دمای ذوب یکنواخت